Η ΑΠΟΠΛΑΝΗΣΗ ΤΩΝ «ΑΝ»

Από παιδιά ακούτε εντολές μέσω εκπαίδευσης. «Κοίτα στον πίνακα!», «μη μιλάς!», «μην κουνιέσαι!» γιατί «αν δεν…τότε θα…» και ενώ κάθεστε με σταυρωμένα χέρια για να μην φάτε τιμωρίες τότε είναι που τις τρώτε μαζεμένες με μια συνολική επίθεση από έξω προς τα μέσα και αντίστροφα. Νιώθετε την βέργα να πέφτει στην ράχη του χεριού σας και με τον καιρό το χέρι αναισθητοποιείται και δεν καταλαβαίνει από πόνο. Ξεχνάς πότε πέρασε η ώρα, πότε ήρθε φθινόπωρο, πότε έφυγε το καλοκαίρι… Ήδη είσαι σ’ένα μετέωρο καταφύγιο εκτός χρόνου. Ένας έφηβος ξυπνάει το πρωί και θέλει να ηρεμήσει.

«Από τι να ηρεμήσεις βρε;!» ουρλιάζει η μάνα του «αφού κοιμόσουν…». Ο έφηβος αφαιρείται. Ξεχνάει το μάτι της κουζίνας ανοιχτό, πάει να το δει, το ανάβει πιο πολύ αντί να το σβήσει, πάει να το ξαναδεί, έχει ραντεβού στις 12.00, είναι παρά δέκα και λέει «έχω ακόμη χρόνο». Έτσι αιωρείται. Δεν πατάει στη γη του σώματός του, ούτε στη γη των συμπτωμάτων του, απλά καταλαμβάνει σαν αερικό άλλα σώματα και με ένα φύσημα του αέρα καταρρέει. Δεν ενσαρκώνει κανένα χρόνο ούτε σωματοποιεί κάτι. Κυνηγάει σαν τρελός σημάδια των καιρών. Τα νούμερα είναι κι αυτά σημάδια και κυνηγώντας τα δραπετεύεις εκτός χρόνου. Κυνηγάς ιπτάμενα σημεία και τέρατα μαζί. Επιταχυντές που σπρώχνουν κομματιασμένους χρόνους καθημερινότητας «κομμάτια έγινα πάλι…» ή φρένα που επιβραδύνουν απελπιστικά την κίνηση. Το απότομο φρενάρισμα σε φέρνει ανάσκελα να κοιτάς το ταβάνι, σε ρίχνει σε λήθαργο, κοιμάσαι με ανοιχτά μάτια και διεσταλμένες κόρες και παγώνεις χρόνους σε καρέ εντυπώσεων. Το κάθε «ή» αναδιπλασιάζει την διαίρεσή του και έτσι προκύπτει ο πολλαπλασιασμός μιας αυτοάνοσης συρρίκνωσης που οδηγεί σε σκλήρυνση.

Η φωνή δεν σου ακούγεται δική σου. Αγχώνεσαι για το πώς ακούγεσαι. Μια έφηβη αναρωτιέται «αν είναι πολύ τσιριχτή θα με πάρουν για χαζογκόμενα, αν είναι πιο μπάσα ίσως δείχνει δυναμισμό, αν…». Ήδη μπλέχτηκες στα δίχτυα του «αν». Βλέπεις απέξω εσένα σαν να είσαι ένας χαρακτήρας που παίζει σε ταινία. Ήδη η σαδομαζοχιστική διχοτόμηση σε κόβει φέτες. Ό,τι συσσωρεύεις στους πόλους των «αν» (νιαούρισμα, γατούλα, θηλυκό) αφαιρείται από τους άλλους πόλους (σοβαρή, δυναμική, με αυτοπεποίθηση). Αυτές οι αφαιρέσεις είναι σαρωτικές κινήσεις που εξατμίζουν τα σώματα. Τότε βλέπεις ένα στεγνό στόμα, σχισμές για μάτια, ένα ψυχρό κορμί και λες «αυτός είμαι εγώ;».

Μετά σου φαίνεται ότι ο άλλος «ξέρει» τα εσώψυχά σου. Είναι ο τόπος του δικού σου μυστικού που αγνοείς και ο ίδιος. Αυτό κι αν είναι αποπλάνηση! Νομίζεις ότι κρατάει στα χέρια του αυτό που δεν πρόκειται να μάθεις ποτέ για σένα. Ο άλλος γίνεται ο τόπος που σου διαφεύγει και μέσω του οποίου διαφεύγεις από τον εαυτό σου και την αλήθεια σου. Έτσι ο ένας αποπλανά τον άλλο για να παραμείνουν παιδιάστικα ανεύθυνοι. Να μην αναλάβουν να σηκωθούν από το στρώμα του παραλυτικού όπου την έχουν πέσει σε ένα βαθύ λήθαργο με ιλίγγους, εμφανίσεις και εξαφανίσεις.

Όταν ο έφηβος και η έφηβη ήταν παιδάκια έπρεπε να μπουν σε πρόγραμμα. Να βλέπουν παιδικά το βράδυ μόνο αν είχαν πιεί το γάλα τους. Δεν θα έπιναν όμως το γάλα τους αν πρώτα δεν μάζευαν τα παιχνίδια τους. Ούτε όμως θα έπαιζαν αν πρώτα δεν έτρωγαν όλο το φαγητό τους. Και τελικά ακόμα και αν έκαναν όλα αυτά τα «αν» πάλι θα είχε τιμωρία γιατί ανακάτεψαν τις κάλτσες τους με τα ρούχα τους στα συρτάρια οπότε δεν…

photo gianpal333

ΤΟ PROJECT ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΡΕΛΑΣ

Πως οδηγούν τους ανθρώπους στην τρέλα; Τους βάζουν σε μια μηχανιστική διάταξη σώματος και καθημερινότητας. Τους ταξινομούν. Τους βάζουν να επιλέξουν ψυχαναγκαστικά μια έμμονη ιδέα και να την υπηρετήσουν πιστά μέσα από ένα καθορισμένο πλαίσιο ιδεών. Τα πιο «καλά» παιδιά την πατάνε. Πιστεύουν στην έμμονη ιδέα που τους φόρεσαν, προσαρμόζονται στο καλούπι για να νιώσουν ασφάλεια, για να βγάλουν κέρδος από αυτήν όπως τους έταξαν και σαν πιστοί μιας θρησκείας που αγνοούν προσδοκούν μέλλουσα απόδραση, μόνιμη δουλειά και λεφτά στην τράπεζα. Πολύ συχνά πέφτουν σε μια παρανοϊκή λογική που τους συνθλίβει. Πιστεύουν και σ’αυτήν και την επεκτείνουν σε όλο και πλατύτερους κύκλους. Στο τέλος τα μπερδεύουν όλα. Γελάνε σαν να κλαίνε. Κλαίνε ενώ γελάνε και τους κρεμάνε κουδούνια γιατί έχουν σαλτάρει.

«Κρίμα…και ήταν τόσο καλό παιδί…» λένε και κουνάνε το κεφάλι τους ξορκίζοντας το μίασμα από πάνω τους.

Επιπλέον τους μαθαίνουν να μπαίνουν στην θέση των άλλων από μικροί. Το βασανιστήριο αρχίζει. Σκέφτονται συνέχεια «τι να κάνει τώρα, που είναι;». Μπαίνουν στη ζωή των άλλων και δεν βγαίνουν ποτέ. Νιώθουν ό,τι φαντασιώνονται ότι θα ένιωθε ο άλλος, κάνουν ό,τι υποθετικά θα έκανε ο άλλος και δεν ζουν. Έτσι και οι πιο ανάλαφρες διαδρομές αποκτούν βάρος. Τρώνε σαν πουλάκια και ζυγίζουν όσο ένας ελέφαντας. Κοιμούνται νωρίς και ξυπνούν κουρασμένοι σαν να έσκαβαν όλη νύχτα ή δεν κοιμούνται καθόλου και αφουγκράζονται μέρα-νύχτα κινδύνους και απειλές.

Ένας άνθρωπος-ρομπότ έφτασε στο σημείο να μην μπορεί να πέσει στο κρεβάτι του. Του έδωσαν μια ταμπέλα ψύχωσης, τον φόρτωσαν μια σακούλα φάρμακα και γέλαγαν μαζί του για την έμμονη ιδέα που τον παίδευε. Πήγαινε μπρος-πίσω, ακουμπούσε στο σεντόνι και σαν να μην έπρεπε να ξαπλώσει ξανάκανε την ίδια αυνανιστική κίνηση «μπρος-πίσω». Μια δήθεν κίνηση που δεν πάει ούτε μπρος, ούτε πίσω. Έτσι τους έδειχνε ανάγλυφα την ζωή του. Αυτή ήταν η αναπαράσταση που μπορούσε να κάνει. Μόνο που η άκαμπτη στάση του προκαλούσε ενόχληση και νευρικό γέλιο στους ειδικούς.

Έτσι μεταξύ αστείου και σοβαρού μαθαίνουν να παράγουν «κατηγορίες τρέλας» από ελάχιστες παρεκκλίσεις του ίδιου.

«Μιλάει σε τρίτο πρόσωπο για τον εαυτό του κι έχει εμμονές; Τρελός!»

«Δεν έχει κάνει σεξ; Σχιζοφρενής!»

Τόσο απλά. Σαν να απαντάνε σε τηλεπαιχνίδι που θέλει πολύ γρήγορα να δώσεις μια απάντηση σε κλάσματα δευτερολέπτου για την καρτέλα που σου δείχνουν. Είναι σαν να παράγουν αποκλίσεις του ίδιου πάντα χρώματος τρέλας. Μια απόχρωση λίγο πιο ανοιχτή για την παράνοια. Λίγο πιο σκούρα για την σχιζοφρένεια. Μπλε στο μπλε ή κόκκινο στο κόκκινο ή αστραφτερό λευκό. Λευκό πιο λευκό και από το λευκό. Μια λαμπερή καθαριότητα…εγκλεισμού.

Η μαχαιριά της μπάρας (αναφέρομαι στο διαγραμμένο υποκείμενο του Lacan) τους αποκλείει διπλά και τους διχάζει. Την έχουν ως νευρωσικοί, δεν την έχουν ως ψυχωσικοί, τι πραγματικά συμβαίνει; Αυτή η διαγώνια γραμμή είναι σαν μαχαιριά στην πλάτη. Δεν είναι η δομή του υποκειμένου αλλά τους κάνουν να πιστεύουν ότι έτσι είναι η δομή τους. Τους πείθουν ότι γεννήθηκαν για να πεθάνουν, ότι όλα είναι ανώφελα, ότι όλα καταλήγουν σε απόρριμμα, ότι είναι φτιαγμένοι από ενόρμηση θανάτου, από σελίδες αδιαπέραστου κειμένου και τους μαθαίνουν να επιδεικνύουν την μαχαιριά στην πλάτη που τρώνε πισώπλατα ή να την υπομένουν παθητικά γιατί αυτά έχει η ζωή που τους φέρνει όλο και πιο κοντά στον θάνατο. Έτσι τρελαίνονται από ένα θεωρητικό σύστημα που δεν τους αφήνει τόπο να σταθούν πηδώντας αφηρημένα από την μια μεριά της μπάρας στην άλλη σαν να κάνουν τραμπάλα. Ο μοχλός αυτού του βασανιστηρίου που δεν τους αφήνει τόπο να σταθούν «Ούτε από δω…ούτε…από κει» ή η ανεστραμμένη συμμετρία του ίδιου ειδώλου «και από δω…και από κει…» τους αφαιρεί και τον χρόνο. Δεν έχουν χρόνο να σκεφτούν.

Πετάνε ατάκες στον αέρα όπως ο άνθρωπος-ρομπότ που συχνά είναι αφηρημένος. Καμιά φορά βρίσκει μια πέτρα μπροστά του, δεν την βλέπει, δεν την κλωτσάει, ούτε την πηδάει, την πατάει, γλιστράει, πέφτει και σωριάζεται κάτω.

«Κοίτα τον μεθύστακα, τύφλα θα’ναι…!» λένε οι περαστικοί ενοχλημένοι και τον παρακάμπτουν. 

photo gianpal333

ΧΩΡΙΣ ΧΩΡΟ

Ο χώρος πια καταβροχθίζεται. Υπάρχει μόνο «χώρος» στο διαδίκτυο. Εκεί που το σώμα σου γίνεται οθόνη που κοιτάει άλλες οθόνες-σώματα. Γρήγορα συνηθίζεις να ζεις σε φούσκες και φυσαλίδες αέρα κοπανιστού. Έχεις μπει στην φούσκα της πληροφορίας και στο δίκτυό της. Το αυτοκίνητο σου μιλάει. Σε πληροφορεί για την κατάσταση των οργάνων του. Αρνείται να πάρει μπρος αν δεν έχεις βάλει την ζώνη σου και μουλαρώνει αν δεν το χειρίζεσαι σωστά. Είσαι καλωδιωμένος μαζί του, οδηγείς περισσότερο και προσπαθείς να καταναλώνεις λιγότερα καύσιμα. Κάπως έτσι συμβαίνει και με τους ανθρώπους γύρω σου. Προέχει το σύστημα ελέγχου και ο χειρισμός τους. Κάπως έτσι γίνονται οι άνθρωποι αντικείμενα και μετά τους κακοφαίνεται όταν τους θυμίζεις ότι είναι άνθρωποι…

Τρομάζουν κιόλας.

Μαθαίνουν στον σφικτό κλοιό, στις προτροπές για ασφάλεια ζωής χωρίς καμιά ζωή, υπακούν τυφλά ενώ δεν γνωρίζουν ούτε καν τον μηχανισμό της σκέψης που τους κάνει να λένε ό,τι λένε. Ένας μεσήλικας τραβιέται στα Γυμναστήρια για να φτιάξει εκείνα τα σημεία πάνω του που θα φουσκώνουν και δεν θα χρειάζεται να ζηλεύει τους άλλους που είναι ήδη φουσκωτοί. Φαντασιώνεται να πηδάει γκομενίτσες στη σειρά αλλά δεν απατάει ποτέ την γυναίκα του. Είναι από παντού καλυμμένος. Έχει εγγυημένη ασφάλεια και σίγουρη απόδοση. Τότε λοιπόν που τα έχει όλα τακτοποιημένα δέχεται διείσδυση από παντού…

Τρομάζει.

Φοβάται ό,τι έχει σώμα. Φοβάται να είναι στο σώμα του. Φοβάται να είναι το σώμα του. Τρομάζει όταν δεν έχει τον έλεγχο του σώματός του. Αν τα πόδια του κάνουν ακούσια τινάγματα ή το πρόσωπό του μορφάζει με συσπάσεις «χωρίς να το θέλει» παραλύει. Μόλις νιώσει ότι είναι ζωντανός αρρωσταίνει. Τρελαίνεται από τον φόβο του και τρέχει να βρει ορθοπεδικούς κηδεμόνες για να σταματήσει κάθε κίνηση. Πασχίζει να το νεκρώσει, να μην «μιλάει», να το ρυθμίσει σαν μηχάνημα μόνο για δουλειά και σχόλη. Για να ξαναπάρει τον έλεγχο καταφεύγει στο άυλο διαδίκτυο των εφαρμογών. Στήνεται στην κλειδαρότρυπα βλέποντας τις εικονικές ζωές των άλλων, τους μπλοκάρει, τους ξεμπλοκάρει, τους διαγράφει, τα ξαναφτιάχνει μαζί τους και όλα αυτά με το πάτημα ενός κουμπιού.

Τα παιδιά δεν τρομάζουν όταν δεν έχουν τον έλεγχο του σώματός τους. Για να δούμε τι τρομάζει τα παιδιά…

Ένα αγοράκι τετράχρονο επιμένει ότι φοβάται γιατί τα σκυλάκια δαγκώνουν και οι γάτες γρατζουνάνε. Οι μαμάδες δίπλα του επιμένουν ότι τα σκυλάκια δεν δαγκώνουν και οι γάτες δεν γρατζουνάνε! Προσπαθούν να τον πείσουν ότι κόβουν τα νύχια στις γάτες τους και ευνουχίζουν τα σκυλάκια τους. Όλα είναι ακίνδυνα πια. Ο μικρός τις κοιτάει με οίκτο. Τις λυπάται που είναι τόσο χαζές. Τον τρομάζουν κιόλας. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να βάλουν το χέρι τους στο στόμα του σκύλου και να τις δαγκώσει ή να χαϊδέψουν μια γάτα και να τις γρατζουνίσει.

photo gianpal333

 Κουνάει το κεφαλάκι του απογοητευμένος και απομακρύνεται. Είναι πολύ μικρός για να τις προστατέψει.

«Ας τα βγάλουν πέρα μόνες τους» σκέφτεται και πάει να οδηγήσει το αυτοκινητάκι του όσο πιο γρήγορα μπορεί...